Wat is ‘Ruimte’?
Stichting Ruimte streeft naar behoud en verbetering van het historisch gegroeide karakter van de stad Roermond en omgeving. Zij stelt zich ten doel de architectonische en landschapp
elijke kwaliteiten van Roermond en de regio te behouden en te bevorderen. Ruimte heeft op dit moment ca. 450 donateurs en het aantal groeit nog steeds. De geldmiddelen van de stichting bestaan uit de jaarlijks bijdragen van de donateurs en uit giften en schenkingen.
Met ingang van 1 januari 2009 is de stichting ANBI-erkend, wat betekent dat u een schenking of extra donatie aan de Stichting Ruimte als aftrekpost voor de belasting kunt opvoeren.
Waarom ‘Ruimte’?
Ruimte begon in 1996 als een werkgroep van ‘monumentenfanaten’ die vonden dat het slecht was gesteld met de zorg voor het monumentaal erfgoed in onze stad. Denk aan de talrijke vervallen en al vele jaren leegstaande monumenten, zoals de voormalige muziekschool aan de Swalmerstraat, het oude seminarie aan de Veldstraat, de panden Roersingel 3 t/m 6, de Mouterij Limburgia aan de Spoorlaan-Zuid, en het Christoffelhuis aan de Lindanusstraat.
Deze panden wisten vooralsnog aan de slopershamer te ontkomen. Andere gebouwen lukte dat niet, bijvoorbeeld de boerderij ’t Ham (een oude Munsterbezitting!), de Tramremise van de LTM op de gemeentewerf, en de Roodververij in Herten. Ook vielen vele kleinere relicten ten prooi aan nonchalance en gebrek aan interesse. Een sprekend voorbeeld daarvan is de middeleeuwse bestrating van de “gats” aan de Roerkade. Ruimte startte met de uitgave van een kwartaalblad, Ruimtelijk. In maart 1997 werd de werkgroep een stichting.
Wat wil ‘Ruimte’?
De stichting Ruimte zou graag zien dat monumentale panden waar mogelijk gerestaureerd worden en weer een functie krijgen in het leven van onze stad. Tevens vinden we dat cultureel erfgoed in ruime zin met respect behandeld dient te worden; het gaat niet slechts om (monumentale) panden maar ook om historische structuren, ‘stadsaankleding’ en archeologie.
Daarnaast vraagt Ruimte aandacht voor moderne vormgeving. Architectuur hoeft niet alleen functioneel (en dus lelijk?) te zijn. Stadsschoon weerspiegelt zich in het oude én in het nieuwe. Ruimte wil zeker niet “alles bewaren”, maar wel voorkomen dat er onoordeelkundig en zonder cultuurhistorische waardeanalyse wordt gesloopt. Daarom dringen wij al jaren aan op een inventarisatie van alle panden van vóór 1850. Een toezegging uit 1991 heeft de gemeente nog steeds niet gehonoreerd. Roermond wil zich als tweede monumentale stad van Limburg profileren; in de praktijk blijken economische motieven meestal doorslaggevend voor het handelen van de gemeente. Aan ons de taak het cultuurhistorisch erfgoed onder de aandacht te (blijven) brengen.
Wat doet ‘Ruimte’?
Vier elementen zijn belangrijk voor onze stichting:
- Actie voeren voor behoud van bedreigde monumentale objecten en ander historisch erfgoed.
- De gemeente aansporen een beleid te voeren dat gericht is op het behoud, de restauratie en het hergebruik van monumentale panden.
- Het ‘monumenten- en architectuurbewustzijn’ stimuleren bij overheid, projectontwikkelaars en burgers, o.a. door onze deelname aan Open Monumentendag en Dag van de Architectuur, en door toekenning van ons Ruimte-Keurmerk.
- In overleg met verwante organisaties onze doelstellingen dichterbij brengen.
Met ons kwartaalblad Ruimtelijk houden wij onze donateurs op de hoogte van onze werkzaamheden en plannen. En van de resultaten! Het bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor de inhoud. De redactionele verantwoordelijkheid is vastgelegd in een redactiestatuut.
‘Wapenfeiten’
Het meest sprekende resultaat van onze jarenlange inspanningen betreft het in september 2003 geopende winkelcentrum Roercenter in de binnenstad. Met succes hebben we afbraak en ongewenste architectuur weten tegen te houden. In overleg met betrokkenen is nu een winkelcentrum gerealiseerd met een parkeergarage en 28 appartementen. Het unieke pand van Cillekens-Dreessens, inclusief een deel van de werkplaats en de opslagtoren, bleef bewaard. Het is samen met monumentale panden aan de Roersingel geïntegreerd tot een complex met eigentijdse uitstraling. daarnaast is ook het behoud van de Alfonssusschool van wezenlijk belang.
Monumentenoverleg
Sinds 1999 zat de stichting Ruimte om de zes weken aan tafel met de gemeente, de Stichting Rura, het Cuypersgenootschap, de Bond Heemschut, de Stichting Open Monumentendag en de gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg. Zaken op het gebied van ruimtelijke ordening en monumentenzorg komen daar aan de orde: Roerdelta, Buitenop, Designer Outlet Center, Singelring, restauraties, et cetera. Het overleg heeft een adviserend karakter: de gemeente beslist. Wij zagen het als onze de taak ervoor te zorgen dat de economische belangen niet altijd voorrang krijgen.
Toen Ruimte zich bleef verzetten tegen het `Project Kazernevoorterrein (o.a wegens aantasting van de naburige monumentale Beschermde Binnenstad) en zelfs zo brutaal was naar de rechter te gaan, besloot de gemeente (lees: wethouder Jos van Rey) dat Ruimte niet langer welkom is in het Monumentenoverleg. Dat was in het voorjaar van 2006. Sindsdien hebben wij ons best gedaan aan deze toestand een einde te maken, door met het nieuwe college van burgemeester en wethouders overleg te plegen, door bemiddelaars te zoeken, door wethouder Van Rey te vragen ons eerste informatiepaneel te onthullen, en door het college uit te nodigen het eerste exemplaar van onze jubileumbundel “De luis in de pels” in ontvangst te nemen. De verbeterde contacten leidden ertoe dat Ruimte sinds maart 2009 weer deel uitmaakt van het Monumentenoverleg.
Ruimte-Keurmerk
In 1998 heeft Ruimte een prijs ingesteld, het Ruimte-Keurmerk. Dat bestaat uit een schild en een oorkonde. Hiermee belonen wij initiatieven van particulieren of instellingen die bijdragen tot het stadsschoon, of dat nu monumentaal oud is of moderne architectuur. Tot nu toe is een Ruimte-Keurmerk uitgereikt aan:
- de gerenoveerde St. Josefschool te Asenray (1998);
- het accommodatie-centrum ‘De Staete’ in de Steegstraat (1998);
- het voormalige Klein College in de Munsterstraat (1999);
- het voormalig politiebureau aan de Hamstraat (2000);
- de galerie Anne Belle in de Munsterstraat (2000);
- het woonhuis Pelserstraat 2 (2000);
- het woonhuis Schilbergsweg 13 in Leeuwen (2001);
- het kantoorgebouw ECI-1 (2002);
- de voormalige apotheek Haan in de Neerstraat (2004)
- de villa ‘Graeterhof’ in Swalmen (2006);
- het Sint Christoffelhuis in de Lindanusstraat (2006);
- het woonhuis Voorstad Sint Jacob 3 (2006);
- Mouterij ‘Limburgia’ (2007).
Kiwanisprijs
In oktober 2000 kreeg Ruimte de tweejaarlijkse Kiwanis Cultuurprijs, als blijk van waardering voor de manier waarop wij ons inspannen voor monumentenzorg en architectuur.
Toekomst
Roermond is vanzelfsprekend nooit af. Zorg voor het culturele erfgoed blijft nodig. We hebben nog veel ideeën en wensen voor de nabije en verdere toekomst. Zo willen we ervoor waken dat in het Singelproject niet alleen de verkeersfunctie aandacht krijgt. We willen deelnemen aan het overleg over de herinrichting van de Roerdelta en zouden graag zien dat delen van de oude vestingwerken die nu nog onder de grond liggen aan de Pastoorswal en de Wilhelminasingel weer zichtbaar worden gemaakt. Ook zouden we graag een creatieve opwaardering van het gebied rond de kathedraal en de Roerkade zien, en vinden we dat er meer aandacht moet komen voor archeologie.
Donateur van ‘Ruimte’?
Wenst u op de hoogte te blijven van onze plannen en daarnaast te genieten van bijzondere foto’s van markante en bijzondere plekken in de stad? Of van beschouwingen over bekende en minder bekende plekken in de stad? Of wilt u onze mening weten over plannen van gemeente en projectontwikkelaars? Geef u dan op als donateur via onze webshop. Bij het verschijnen van het volgende nummer krijgt dan ons kwartaalblad Ruimtelijk, het enige echte monumentenblad voor Roermond, thuisbezorgd.
Bestuur
Het huidige bestuur bestaat uit:
Fons Zijlstra (voorzitter)
Leon Goyen (vice-voorziter)
Leon Goijen
Jan Grouls (penningmeester)
Hans Engelen (secretaris)
Vacature bestuurslid
Quint Lommen (adviseur)
Daarnaast functioneren er vaste en tijdelijke commissies. De redactie van Ruimtelijk is zo’n vaste commissie die wordt gevormd door Leonard Fortuin, Chris Roemen, Jacq Arets, Chris Frencken, Yvonne de Vries, Peter Janssen, Len Coenen en diverse ad. hoc. redacteuren.
Bestuur en redactie zijn bereikbaar op het onderstaande adres:
Stichting Ruimte
Begijnhofstraat 34
6041 GX Roermond
T: 06-54375488
E: info@stichtingruimteroermond.nl