Na een aanvraag van de Stichting Ruimte is het pand Marktstraat 8 op 9 juli 2012 aangewezen als gemeentelijk monument.
In de zomer van 2012 is het pand ingrijpend gerenoveerd, en in gebruik genomen als kledingzaak. Ook daarvoor had het pand lange tijd een winkelfunctie. Vanaf 1936 waren er slagerijen in gevestigd (Helwegen, en de Ceni), daarna zat speelgoedwinkel De Klepper er in.
Het pand bestaat uit een geheel onderkelderd voorhuis met daarboven drie bouwlagen en een zadeldak met de nok haaks op de straat. Aansluitend aan dit voorhuis bevindt zich een niet onderkelderd achterhuis met daarboven twee bouwlagen en eveneens een zadeldak met nok haaks op de straat.
Marktstraat 8 is een van die Roermondse huizen waar je zomaar langs zou lopen, maar die bij nadere beschouwing historische pareltjes blijken. De Roermondse historicus Jos Linssen, die als geen ander de middeleeuwen van de stad onderzocht, veronderstelde dat het pand in de veertiende eeuw werd bewoond door Jacob Licop, telg van een belangrijke familie en in 1389, 1392 en 1394 genoemd als schepen van Roermond.
Linssen veronderstelde ook dat dat in dit pand de herberg “in de Hertzhorn” was gevestigd. In 1451 wordt voor het eerst een huis met die naam vermeld. In 1496 werd het pand beschreven als “geheyten int Hertzhoeren (…) in der Nederstraeten by den merckt neest der gatzen.” Bij de naam “Nederstraeten” moeten we bedenken dat de huidige Marktstraat vroeger tot de Neerstraat werd gerekend.
De naam Licop zou volgens Linssen te maken kunnen hebben met handel (lijfcoop, licoop), wat wel past bij een herberg.
Voornaam etablissement
In de Hertzhorn was overigens niet zomaar een herberg maar lijkt het voornaamste etablissement in de stad te zijn geweest. Toen tijdens de Nederlandse Opstand om de haverklap soldaten en officieren in Roermond werden ingekwartierd, werden de belangrijkste personen altijd hier ondergebracht.
Tijdens de grote stadsbrand van juli 1554 heeft het huis ongetwijfeld grote schade opgelopen. Het achterhuis, dat mogelijk in vakwerkstijl was opgetrokken, was niet meer te redden. Van het voorhuis bleven alleen delen van de kelder en van de buitenmuren bewaard.
De herstelwerkzaamheden na die grote brand, werden een jaar later afgerond. Diverse mooie details uit die tijd en ouder zijn nog steeds zichtbaar. Gemetselde kaarsennisjes in de kelder, geprofileerde sleutelstukken onder enkele balken, de kapconstructie van het voorhuis, en met name de inscriptie in een zestiende-eeuws lettertype van het jaartal 1555 in een van de balken op de zolder. Later is in dezelfde balk ook nog het jaartal 1745 gebeiteld.
Toen Roermond 111 jaar later weer werd getroffen door een stadsbrand, bleef het huis gespaard, zoals al blijkt uit de inkerving uit 1555.
Restauratie
Een oud en voornaam pand dus, dat in zijn huidige opzet voor groot gedeelte dateert van na 1554, maar waarvan sommige onderdelen nog uit de late middeleeuwen stammen.
Bij de laatste restauratie (2012) werd de oude winkelpui gesloopt en vervangen door een moderne pui met centrale entree. Die oude pui had echter geen monumentale waarde en werd pas aangebracht toen het huis in 1936 werd omgebouwd tot slagerij. Heel mooi is dat de kelder met zijn tongewelf wordt ingericht als winkelruimte. Deze kelder was oorspronkelijk alleen via de straat te bereiken. Later is er ook inpandig een keldertrap gemetseld. De oorspronkelijke keldertoegang is jaren verstopt geweest onder een ijzeren dekplaat, maar is inmiddels voor iedereen zichtbaar door een glazen afdekking te liggen.
Linssen, J., Roermond rond 1400, in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 101 (1965) aldaar blz. 87.
Dukers, B., Cultuurhistorische analyse Marktstraat 8 Roermond, januari 2012.